Τελικά η Gluten free διατροφή, είναι τάση ή ανάγκη;

Gluten free! Πολλές απορίες είχαν μαζευτεί,όχι μόνο δικές μου αλλά και δικές σας.

Τις μάζεψα όλες και ρώτησα τον άνθρωπο που εκτός όλων των υπολοίπων προϊόντων για ειδικές διατροφές,παράγει Ελληνικά προϊόντα χωρίς γλουτένη, τον κύριο Δημήτρη Κεράνη CEO της εταιρείας Grecian living.

Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα για κάποιους αλλά για άλλους όχι.Τι είναι η γλουτένη;

Η γλουτένη είναι πρωτεΐνη του ενδοσπερμίου του σιταριού, κριθαριού και σίκαλης, η οποία αποτελείται από τη γλοιαδίνη και τη γλουτενίνη.

Στη γλουτένη οφείλεται το «φούσκωμα» του ζυμαριού στα αρτοσκευάσματα.

Που την βρίσκουμε ;

Τη γλουτένη την βρίσκουμε στο σιτάρι, στο κριθάρι και στη σίκαλη. Παράλληλα με τα τρία κύρια αυτά δημητριακά, θα πρέπει να αποφεύγονται και παράγωγα / παραλλαγές αυτών, δηλαδή το Ντίνκελ, το Σιμιγδάλι ,το Κουσκούς, και το Ζέα.

Όλες οι τροφές που παράγονται ή περιέχουν κάποιο από τα παραπάνω δημητριακά, θεωρούνται «τρόφιμα με γλουτένη».

Τι είναι η κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη ή εντεροπάθεια από γλουτένη, είναι μια χρόνια πάθηση του λεπτού εντέρου η οποία προκαλείται από την τοξική δράση της γλουτένης, σε άτομα με γενετική προδιάθεση. Θεωρείται δε αυτοάνοσο νόσημα και στα άτομα που εμφανίζεται, η γλουτένη ενεργοποιεί ανοσολογικούς μηχανισμούς οι οποίοι έχουν ως τελικό αποτέλεσμα τη βλάβη (ατροφία) του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου, επηρεάζοντας έτσι τη φυσιολογική απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων.

Ποια είναι τα συμπτώματα της συγκεκριμένης νόσου και σε ποια ηλικία εμφανίζονται;

Η κοιλιοκάκη μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, από τη βρεφική κιόλας, εφόσον έχει εισαχθεί η γλουτένη στη διατροφή του πάσχοντος ατόμου.

Τα κυριότερα συμπτώματα που αναφέρονται είναι οι διαρροϊκές κενώσεις ή η δυσκοιλιότητα, η ανορεξία, η στασιμότητα ή η απώλεια βάρους, η σιδηροπενική αναιμία, η κόπωση και ο τυμπανισμός. Σε εφήβους, πολύ συχνή είναι και η καθυστέρηση ανάπτυξης (κοντό ανάστημα), η καθυστέρηση της εφηβείας, η υποπλασία της αδαμαντίνης των δοντιών και η οστεοπόρωση ή οστεοπενία.

Υπάρχει όμως και μία σειρά από δευτερεύοντα συμπτώματα, τα οποία δεν παύουν να είναι εξίσου σημαντικά, όπως είναι η οξυθυμία ή η κατάθλιψη, η δερματική αναφυλαξία, οι στοματικές πληγές(άφτρες),οι μυϊκές κράμπες, κ.α.

Τέλος, υπάρχει μία αυξημένη κατηγορία πασχόντων οι οποίοι είναι ασυμπτωματικοί  ή έχουν πολύ ήπια συμπτώματα με αποτέλεσμα να παραμένουν αδιάγνωστοι για πολλά χρόνια.

Πόσο συχνή είναι η εμφάνισή της στον πληθυσμό;

Υπολογίζεται ότι σε παγκόσμια κλίμακα η συχνότητα είναι 1 στα 100-200 άτομα. Η πλειονότητα όμως των πασχόντων παραμένουν αδιάγνωστοι, λόγω της μη εμφάνισης συμπτωμάτων. Η πάθηση είναι συχνότερη(10 %) στους συγγενείς 1ου βαθμού των πασχόντων καθώς επίσης και σε άτομα με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου I, η αυτοάνοση θυροειδίτιδα, η ψωρίαση, η ερπητοειδής δερματίτιδα, η αυτοάνοση ηπατίτιδα ή σε άτομα με διάφορα σύνδρομα όπως το σύνδρομο Down, το σύνδρομο Turner, το σύνδρομο Williams, κ.α.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση  γίνεται σε δύο στάδια:

Αρχικά, με την αναζήτηση στο αίμα των ειδικών αντισωμάτων όπως τα αντισώματα έναντι της ιστικής τρανσγλουταμινάσης (Ab t-TG) και έναντι του ενδομυϊου (EMA) των οποίων ο τίτλος είναι αυξημένος. Απαραίτητη προϋπόθεση για την αξιολόγηση των αντισωμάτων αυτών είναι, η ανοσοσφαιρίνη Α (IgA) του εξεταζόμενου, να είναι φυσιολογική.

Στη συνέχεια, για την πλήρη επιβεβαίωση της νόσου, γίνεται μία βιοψία του λεπτού εντέρου (με γαστροσκόπηση) όπου εκεί διαπιστώνεται μερική ή ολική ατροφία (επιπέδωση) των λαχνών.

Πώς αντιμετωπίζεταιη νόσος;

Από τη στιγμή που το άτομο διαγνωστεί με κοιλιοκάκη, θα πρέπει να ακολουθεί εφόρου ζωής μια δίαιτα αυστηρά χωρίς γλουτένη, η οποία αποτελεί και τη μοναδική θεραπεία για τη νόσο μέχρι σήμερα.

Ασφαλή εναλλακτικά δημητριακά και ψεύτο-δημητριακά  για την κατανάλωση από τους κοιλιοκακικούς είναι το Καλαμπόκι, το Ρύζι  ο Αμάρανθος, το Κινόα, η Ταπιόκα, το Κεχρί, το Φαγόπυρο, κ.α.

Από τα τρόφιμα του λιανικού εμπορίου, βάσει και του τελευταίου εκτελεστικού ευρωπαϊκού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 828/2014,τα άτομα με κοιλιοκάκη μπορούν να καταναλώνουν άφοβα όλα τα έτοιμα προϊόντα που αναγράφουν τον όρο «χωρίς γλουτένη» στις πληροφορίες της ετικέτας τους. Όλα τα τρόφιμα, δηλαδή, των οποίων τα επίπεδα γλουτένης είναι από 20 ppmκαι κάτω.

Αν δεν έχω κοιλιοκάκη, γιατί να ακολουθήσω δίαιτα ελευθέρα γλουτένης;

Η μείωση και όχι η διακοπή της πρόσληψης γλουτένης μέσω της τροφής συνιστάται και για τα άτομα που δεν πάσχουν από κοιλιοκάκη.  Η μικρή αυτή αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες των υγιών ατόμων τους προσδίδει ευεξία, πιο εύκολη πέψη και ευκολία στην απώλεια βάρους.

Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί διαιτολόγοι είναι υπέρ της μικρής αυτής μείωσης και πολλά άτομα ανά τον κόσμο, έχουν δημιουργήσει ή συμμετάσχει σε καμπάνιες γι αυτό το σκοπό.