Έρωντα μου αγιάτρευτε… Ε, όχι και αγιάτρευτε!
Εδώ μιλάμε για ένα θαύμα της Κρητικής γης. Νόστιμο, όμορφο ενδημικό φυτό της Κρήτης. Το όνομα του “δίκταμο” προέρχεται από τη λέξη «δίκτη» που σημαίνει όρος και «θάμνος». Ο θάμνος της Δίκτης, δηλάδή ο θάμνος των Λασιθιώτικων βουνών. O Πλίνιος αναφερόμενος σ’ αυτό το φυτό λέει: «Το φυτόν καλούμενον δίκταμον εις ουδέν άλλο μέρος φύεται ειμη εν τη νήσω Κρήτη». O Θεόφραστος ή αλλιώς αποκαλούμενος πατέρας της Βοτανικής, στο έργο του Περί Φυτών ιστορίες αναφέρει: «Το δίκταμο είναι φυτό που βγαίνει μόνο στη Κρήτη….».
Το συναντάς και με το όνομα στοματόχορτο γιατί το μάσημα των φύλλων του σταματά την κακοσμία του στόματος, αλλά και με το όνομα αττίταμος ή στομαχόχορτο γιατί απαλύνει τους πόνους στο στομάχι. Αυτοφύεται σε απόκρημνες πλαγιές, υγρά φαράγγια, γκρεμνά και βράχους των ορεινών περιοχών, κυρίως στις ανατολικές πλαγιές των βουνών Ίδη και Δίκτη.
Ιστορίες λένε ότι όταν τα αγρίμια (αγριοκάτσικα) τραυματιστούν τρίβουν την πληγή τους πάνω στο φυτό και αυτή επουλώνεται ταχύτατα. Ο Aριστοτέλης στο έργο του “Περί των ζώων ιστορίαι” γράφει: «Tας δε εν τη Kρήτη αίγας τας αγρίας όταν τοξευθώσι ζητείν το δίκταμνον δοκεί γαρ εκβλητικόν είναι των βελών» δηλαδή ότι: «…Όταν τα αγριοκάτσικα της Κρήτης πληγώνονταν από βέλη κυνηγών, μασούσαν δίκταμο και τον έβαζαν πάνω στην πληγή τους, για να απομακρύνουν το δηλητήριο και το ίδιο το βέλος και να θεραπευτούν…»
Ο Ιπποκράτης τον συνιστούσε σε έμπλαστρο για τη χοληδόχο κύστη, τους πνεύμονες και τα πρηξίματα. Επίσης, το χρησιμοποιούσε σαν αντισπασμωδικό και για τους πόνους της έμμηνου ρήσης. Ο Διοσκουρίδης, πατέρας της φαρμακογνωσίας, θεράπευε τις πληγές των στρατιωτών. Οι μινωίτες χρησιμοποιούσαν τον δίκταμο για αρώματα και αλοιφές. Το έλαιο του, είχε τονωτικές και διεγερτικές ιδιότητες εξ ου και το ΕΡΩΝΤΑΣ. Αιθέριο έλαιο έρωντα μαζί με ελαιόλαδο προσφερόταν στους θεούς, στους βασιλιάδες και ιερείς της Μινωικής Κρήτης.
Στο πρόσφατο χθες, ο άγριος δίκταµος συλλεγόταν στην Κρήτη από χωρικούς για δική τους χρήση ή για να τον πουλήσουν. Τους συλλέκτες τους έβρισκες με διάφορα παρατσούκλια όπως: Ερωντάδες, Αττιταμολόγους, Βοτανολόγους, Μαζωχτάδες. Οι πατούλιες (ομάδες συλλεκτών δίκταμου) χωρίς να έχουν γνώσεις αναρρίχησης και µε πρωτόγονους εξοπλισμούς, δένονταν με γερά σκοινιά, τις “γούμενες” και κρεμόντουσαν σε βράχους με κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Αυτή η επικινδυνότητα του χάρισε το όνομα «έρωντας», γιατί ο μαζωχτής πρέπει να ‘χει το πάθος του έρωτα για ν’ αποφασίσει να διακινδυνέψει τη ζωή του για να το μαζέψει, αυτή είναι η μία θεωρία, η άλλη λέει ότι ονομάστηκε έτσι γιατί όταν το πιεις σου προκαλεί ερωτική διέγερση.
Στο σήμερα, η υπερβολική εκμετάλλευση του άγριου δίκταμου προκάλεσε τη μείωση των πληθυσμών του φυτού ακόμα και την εξαφάνισή του από ορισμένες περιοχές. Το φυτό στις μέρες µας προστατεύεται από τη «Συνθήκη της Βέρνης».
Πάμε τώρα να φτιάξουμε το λικέρ μας!
1 λίτρο τσικουδιά
10 φακελάκια Δίκταμο
1 λίτρο νερό που έχουμε βράσει μέσα 5 φακελάκια Δίκταμο
300 γρ. ζάχαρη καστανή
300 γρ. μέλι
1 ξυλαράκι κανέλας
Βάζουμε τα 10 φακελάκια με το Δίκταμο , την κανέλα και την τσικουδιά στο γυάλινο δοχείο. Κλείνουμε και φιλάμε το δοχείο για τέσσερις μέρες σε σκοτεινό και δροσερό μέρος.
Όταν περάσουν οι 4 ημέρες, φτιάχνουμε το σιρόπι. Σε μια κατσαρόλα ρίχνουμε τη ζάχαρη, το νερό που έχουμε βράσει τα 5 φακελάκια με το βοτάνι μας , το μέλι και ζεσταίνουμε σε χαμηλή φωτιά ανακατεύοντας απαλά μέχρι να διαλυθεί η ζάχαρη. Μετά από 2-3 λεπτά βρασμού σβήνουμε τη φωτιά και αφήνουμε το σιρόπι μας να κρυώσει εντελώς. Στη συνέχεια προσθέτουμε το σιρόπι στο αλκοόλ με τα βότανα και ανακατεύουμε. Αφήνουμε μακριά από τον ήλιο για 5 ημέρες το δοχείο με το λικέρ.
Στην υγεία σας!
